| Competência | Valor (R$) | Variação (R$) | % |
|---|---|---|---|
| 10/2025 | R$ 189.227,00 | R$ -609,00 | -0,32% |
| 09/2025 | R$ 189.836,00 | R$ -400,00 | -0,21% |
| 08/2025 | R$ 190.236,00 | R$ -305,00 | -0,16% |
| 07/2025 | R$ 190.541,00 | R$ -191,00 | -0,10% |
| 06/2025 | R$ 190.732,00 | R$ 223,00 | 0,12% |
| 05/2025 | R$ 190.509,00 | R$ -172,00 | -0,09% |
| 04/2025 | R$ 190.681,00 | R$ -287,00 | -0,15% |
| 03/2025 | R$ 190.968,00 | R$ -116,00 | -0,06% |
| 02/2025 | R$ 191.084,00 | R$ -422,00 | -0,22% |
| 01/2025 | R$ 191.506,00 | R$ -365,00 | -0,19% |
| 12/2024 | R$ 191.871,00 | R$ -367,00 | -0,19% |
| 11/2024 | R$ 192.238,00 | R$ -463,00 | -0,24% |
| 10/2024 | R$ 192.701,00 | R$ -425,00 | -0,22% |
| 09/2024 | R$ 193.126,00 | R$ -427,00 | -0,22% |
| 08/2024 | R$ 193.553,00 | R$ -642,00 | -0,33% |
| 07/2024 | R$ 194.195,00 | R$ -625,00 | -0,32% |
| 06/2024 | R$ 194.820,00 | R$ -686,00 | -0,35% |
| 05/2024 | R$ 195.506,00 | R$ 467,00 | 0,24% |
| 04/2024 | R$ 195.039,00 | R$ -40,00 | -0,02% |
| 03/2024 | R$ 195.079,00 | R$ -686,00 | -0,35% |
| 02/2024 | R$ 195.765,00 | R$ -970,00 | -0,49% |
| 01/2024 | R$ 196.735,00 | R$ 69,00 | 0,04% |
| 12/2023 | R$ 196.666,00 | R$ 1.275,00 | 0,65% |
| 11/2023 | R$ 195.391,00 | R$ 2.888,00 | 1,50% |
| 10/2023 | R$ 192.503,00 | R$ 2.846,00 | 1,50% |
| 09/2023 | R$ 189.657,00 | R$ 617,00 | 0,33% |
| 08/2023 | R$ 189.040,00 | R$ -664,00 | -0,35% |
| 07/2023 | R$ 189.704,00 | R$ -2.246,00 | -1,17% |
| 06/2023 | R$ 191.950,00 | R$ -308,00 | -0,16% |
| 05/2023 | R$ 192.258,00 | R$ -521,00 | -0,27% |
| 04/2023 | R$ 192.779,00 | R$ -969,00 | -0,50% |
| 03/2023 | R$ 193.748,00 | R$ -583,00 | -0,30% |
| 02/2023 | R$ 194.331,00 | R$ -156,00 | -0,08% |
| 01/2023 | R$ 194.487,00 | R$ -880,00 | -0,45% |
| 12/2022 | R$ 195.367,00 | R$ -353,00 | -0,18% |
| 11/2022 | R$ 195.720,00 | R$ -353,00 | -0,18% |
| 10/2022 | R$ 196.073,00 | R$ -2.777,00 | -1,40% |
| 09/2022 | R$ 198.850,00 | R$ -3.271,00 | -1,62% |
| 08/2022 | R$ 202.121,00 | R$ -1.221,00 | -0,60% |
| 07/2022 | R$ 203.342,00 | R$ -612,00 | -0,30% |
| 06/2022 | R$ 203.954,00 | R$ 1.618,00 | 0,80% |
| 05/2022 | R$ 202.336,00 | R$ 1.605,00 | 0,80% |
| 04/2022 | R$ 200.731,00 | R$ 1.593,00 | 0,80% |
| 03/2022 | R$ 199.138,00 | R$ 1.580,00 | 0,80% |
| 02/2022 | R$ 197.558,00 | R$ 1.567,00 | 0,80% |
| 01/2022 | R$ 195.991,00 | R$ 1.555,00 | 0,80% |
| 12/2021 | R$ 194.436,00 | R$ 675,00 | 0,35% |
| 11/2021 | R$ 193.761,00 | R$ 673,00 | 0,35% |
| 10/2021 | R$ 193.088,00 | R$ 2.830,00 | 1,49% |
| 09/2021 | R$ 190.258,00 | R$ 2.788,00 | 1,49% |
| 08/2021 | R$ 187.470,00 | R$ 2.747,00 | 1,49% |
| 07/2021 | R$ 184.723,00 | R$ 2.707,00 | 1,49% |
| 06/2021 | R$ 182.016,00 | R$ 12.073,00 | 7,10% |
| 05/2021 | R$ 169.943,00 | R$ 7.169,00 | 4,40% |
| 04/2021 | R$ 162.774,00 | R$ 1.540,00 | 0,96% |
| 03/2021 | R$ 161.234,00 | R$ -746,00 | -0,46% |
| 02/2021 | R$ 161.980,00 | R$ -765,00 | -0,47% |
| 01/2021 | R$ 162.745,00 | R$ -149,00 | -0,09% |
| 12/2020 | R$ 162.894,00 | R$ -770,00 | -0,47% |
| 11/2020 | R$ 163.664,00 | R$ -790,00 | -0,48% |
| 10/2020 | R$ 164.454,00 | R$ -810,00 | -0,49% |
| 09/2020 | R$ 165.264,00 | R$ -831,00 | -0,50% |
| 08/2020 | R$ 166.095,00 | R$ -835,00 | -0,50% |
| 07/2020 | R$ 166.930,00 | R$ -856,00 | -0,51% |
| 06/2020 | R$ 167.786,00 | R$ -878,00 | -0,52% |
| 05/2020 | R$ 168.664,00 | R$ -899,00 | -0,53% |
| 04/2020 | R$ 169.563,00 | R$ -921,00 | -0,54% |
| 03/2020 | R$ 170.484,00 | R$ -926,00 | -0,54% |
| 02/2020 | R$ 171.410,00 | R$ -2.141,00 | -1,23% |
| 01/2020 | R$ 173.551,00 | R$ -995,00 | -0,57% |
| 12/2019 | R$ 174.546,00 | R$ -1.019,00 | -0,58% |
| 11/2019 | R$ 175.565,00 | R$ -5.242,00 | -2,90% |
| 10/2019 | R$ 180.807,00 | R$ -254,00 | -0,14% |
| 09/2019 | R$ 181.061,00 | R$ -273,00 | -0,15% |
| 08/2019 | R$ 181.334,00 | R$ -273,00 | -0,15% |
| 07/2019 | R$ 181.607,00 | R$ -273,00 | -0,15% |
| 06/2019 | R$ 181.880,00 | R$ -274,00 | -0,15% |
| 05/2019 | R$ 182.154,00 | R$ -2.749,00 | -1,49% |
| 04/2019 | R$ 184.903,00 | R$ -334,00 | -0,18% |
| 03/2019 | R$ 185.237,00 | R$ -335,00 | -0,18% |
| 02/2019 | R$ 185.572,00 | R$ -354,00 | -0,19% |
| 01/2019 | R$ 185.926,00 | R$ -3.124,00 | -1,65% |
| 12/2018 | R$ 189.050,00 | R$ -3.740,00 | -1,94% |
| 11/2018 | R$ 192.790,00 | R$ -886,00 | -0,46% |
| 10/2018 | R$ 193.676,00 | R$ -603,00 | -0,31% |
| 09/2018 | R$ 194.279,00 | R$ -725,00 | -0,37% |
| 08/2018 | R$ 195.004,00 | R$ -421,00 | -0,22% |
| 07/2018 | R$ 195.425,00 | R$ -916,00 | -0,47% |
| 06/2018 | R$ 196.341,00 | R$ -820,00 | -0,42% |
| 05/2018 | R$ 197.161,00 | R$ -515,00 | -0,26% |
| 04/2018 | R$ 197.676,00 | R$ -699,00 | -0,35% |
| 03/2018 | R$ 198.375,00 | R$ -454,00 | -0,23% |
| 02/2018 | R$ 198.829,00 | R$ -881,00 | -0,44% |
| 01/2018 | R$ 199.710,00 | R$ -737,00 | -0,37% |
| 12/2017 | R$ 200.447,00 | R$ -796,00 | -0,40% |
| 11/2017 | R$ 201.243,00 | R$ -616,00 | -0,31% |
| 10/2017 | R$ 201.859,00 | R$ -566,00 | -0,28% |
| 09/2017 | R$ 202.425,00 | R$ -723,00 | -0,36% |
| 08/2017 | R$ 203.148,00 | R$ -987,00 | -0,48% |
| 07/2017 | R$ 204.135,00 | R$ -687,00 | -0,34% |
| 06/2017 | R$ 204.822,00 | R$ -879,00 | -0,43% |
| 05/2017 | R$ 205.701,00 | R$ -5.844,00 | -2,76% |
| 04/2017 | R$ 211.545,00 | R$ -7.282,00 | -3,33% |
| 03/2017 | R$ 218.827,00 | R$ 1.071,00 | 0,49% |
| 02/2017 | R$ 217.756,00 | R$ 2.561,00 | 1,19% |
| 01/2017 | R$ 215.195,00 | R$ -5.110,00 | -2,32% |
| 12/2016 | R$ 220.305,00 | R$ -918,00 | -0,41% |
| 11/2016 | R$ 221.223,00 | R$ -598,00 | -0,27% |
| 10/2016 | R$ 221.821,00 | R$ -403,00 | -0,18% |
| 09/2016 | R$ 222.224,00 | R$ -2.956,00 | -1,31% |
| 08/2016 | R$ 225.180,00 | R$ -537,00 | -0,24% |
| 07/2016 | R$ 225.717,00 | R$ -620,00 | -0,27% |
| 06/2016 | R$ 226.337,00 | R$ -372,00 | -0,16% |
| 05/2016 | R$ 226.709,00 | R$ 255,00 | 0,11% |
| 04/2016 | R$ 226.454,00 | R$ 316,00 | 0,14% |
| 03/2016 | R$ 226.138,00 | R$ 287,00 | 0,13% |
| 02/2016 | R$ 225.851,00 | R$ 440,00 | 0,20% |
| 01/2016 | R$ 225.411,00 | R$ 321,00 | 0,14% |
| 12/2015 | R$ 225.090,00 | R$ 371,00 | 0,17% |
| 11/2015 | R$ 224.719,00 | R$ 435,00 | 0,19% |
| 10/2015 | R$ 224.284,00 | R$ 253,00 | 0,11% |
| 09/2015 | R$ 224.031,00 | R$ 2.175,00 | 0,98% |
| 08/2015 | R$ 221.856,00 | R$ 1.542,00 | 0,70% |
| 07/2015 | R$ 220.314,00 | R$ -846,00 | -0,38% |
| 06/2015 | R$ 221.160,00 | R$ -500,00 | -0,23% |
| 05/2015 | R$ 221.660,00 | R$ -1.003,00 | -0,45% |
| 04/2015 | R$ 222.663,00 | R$ -328,00 | -0,15% |
| 03/2015 | R$ 222.991,00 | R$ -3.057,00 | -1,35% |
| 02/2015 | R$ 226.048,00 | R$ -2.227,00 | -0,98% |
| 01/2015 | R$ 228.275,00 | R$ 284,00 | 0,12% |
| 12/2014 | R$ 227.991,00 | R$ 318,00 | 0,14% |
| 11/2014 | R$ 227.673,00 | R$ 286,00 | 0,13% |
| 10/2014 | R$ 227.387,00 | R$ 298,00 | 0,13% |
| 09/2014 | R$ 227.089,00 | R$ 314,00 | 0,14% |
| 08/2014 | R$ 226.775,00 | R$ 346,00 | 0,15% |
| 07/2014 | R$ 226.429,00 | R$ 353,00 | 0,16% |
| 06/2014 | R$ 226.076,00 | R$ 274,00 | 0,12% |
| 05/2014 | R$ 225.802,00 | R$ 3.136,00 | 1,41% |
| 04/2014 | R$ 222.666,00 | R$ -765,00 | -0,34% |
| 03/2014 | R$ 223.431,00 | R$ -956,00 | -0,43% |
| 02/2014 | R$ 224.387,00 | R$ -1.423,00 | -0,63% |
| 01/2014 | R$ 225.810,00 | R$ -158,00 | -0,07% |
| 12/2013 | R$ 225.968,00 | R$ -540,00 | -0,24% |
| 11/2013 | R$ 226.508,00 | R$ -317,00 | -0,14% |
| 10/2013 | R$ 226.825,00 | R$ -2.094,00 | -0,91% |
| 09/2013 | R$ 228.919,00 | R$ -433,00 | -0,19% |
| 08/2013 | R$ 229.352,00 | R$ 41,00 | 0,02% |
| 07/2013 | R$ 229.311,00 | R$ -763,00 | -0,33% |
| 06/2013 | R$ 230.074,00 | R$ -3.509,00 | -1,50% |
| 05/2013 | R$ 233.583,00 | R$ -2.865,00 | -1,21% |
| 04/2013 | R$ 236.448,00 | R$ -2.823,00 | -1,18% |
| 03/2013 | R$ 239.271,00 | R$ -3.084,00 | -1,27% |
| 02/2013 | R$ 242.355,00 | R$ -2.067,00 | -0,85% |
| 01/2013 | R$ 244.422,00 | R$ -2.430,00 | -0,98% |
| 12/2012 | R$ 246.852,00 | R$ -2.672,00 | -1,07% |
| 11/2012 | R$ 249.524,00 | R$ -2.695,00 | -1,07% |
| 10/2012 | R$ 252.219,00 | R$ -2.238,00 | -0,88% |
| 09/2012 | R$ 254.457,00 | R$ -3.013,00 | -1,17% |
| 08/2012 | R$ 257.470,00 | R$ -3.124,00 | -1,20% |
| 07/2012 | R$ 260.594,00 | R$ -3.313,00 | -1,26% |
| 06/2012 | R$ 263.907,00 | R$ -3.463,00 | -1,30% |
| 05/2012 | R$ 267.370,00 | R$ -3.420,00 | -1,26% |
| 04/2012 | R$ 270.790,00 | R$ -3.129,00 | -1,14% |
| 03/2012 | R$ 273.919,00 | R$ -3.080,00 | -1,11% |
| 02/2012 | R$ 276.999,00 | R$ -1.397,00 | -0,50% |
| 01/2012 | R$ 278.396,00 | R$ 115,00 | 0,04% |
| 12/2011 | R$ 278.281,00 | R$ 67,00 | 0,02% |
| 11/2011 | R$ 278.214,00 | R$ 1.017,00 | 0,37% |
| 10/2011 | R$ 277.197,00 | R$ -1.882,00 | -0,67% |
| 09/2011 | R$ 279.079,00 | R$ -629,00 | -0,22% |
| 08/2011 | R$ 279.708,00 | R$ -1.794,00 | -0,64% |
| 07/2011 | R$ 281.502,00 | R$ 567,00 | 0,20% |
| 06/2011 | R$ 280.935,00 | R$ -7.624,00 | -2,64% |
| 05/2011 | R$ 288.559,00 | R$ -5.201,00 | -1,77% |
| 04/2011 | R$ 293.760,00 | R$ 9.926,00 | 3,50% |
| 03/2011 | R$ 283.834,00 | R$ -10.517,00 | -3,57% |
| 02/2011 | R$ 294.351,00 | R$ 9.946,00 | 3,50% |
| 01/2011 | R$ 284.405,00 | R$ -6.355,00 | -2,19% |
| 12/2010 | R$ 290.760,00 | R$ -7.890,00 | -2,64% |
| 11/2010 | R$ 298.650,00 | R$ 10.091,00 | 3,50% |
| 10/2010 | R$ 288.559,00 | R$ -8.318,00 | -2,80% |
| 09/2010 | R$ 296.877,00 | R$ 1.722,00 | 0,58% |
| 08/2010 | R$ 295.155,00 | R$ -7.480,00 | -2,47% |
| 07/2010 | R$ 302.635,00 | R$ -2.423,00 | -0,79% |
| 06/2010 | R$ 305.058,00 | R$ -1.750,00 | -0,57% |
| 05/2010 | R$ 306.808,00 | R$ -1.286,00 | -0,42% |
| 04/2010 | R$ 308.094,00 | R$ -5.520,00 | -1,76% |
| 03/2010 | R$ 313.614,00 | R$ 10.597,00 | 3,50% |
| 02/2010 | R$ 303.017,00 | R$ -8.223,00 | -2,64% |
| 01/2010 | R$ 311.240,00 | R$ -8.446,00 | -2,64% |
| 12/2009 | R$ 319.686,00 | R$ -8.675,00 | -2,64% |
| 11/2009 | R$ 328.361,00 | R$ 101,00 | 0,03% |
| 10/2009 | R$ 328.260,00 | R$ -8.595,00 | -2,55% |
| 09/2009 | R$ 336.855,00 | R$ 5.935,00 | 1,79% |
| 08/2009 | R$ 330.920,00 | R$ 799,00 | 0,24% |
| 07/2009 | R$ 330.121,00 | R$ -2.688,00 | -0,81% |
| 06/2009 | R$ 332.809,00 | R$ -5.097,00 | -1,51% |
| 05/2009 | R$ 337.906,00 | R$ -7.388,00 | -2,14% |
| 04/2009 | R$ 345.294,00 | R$ -6.208,00 | -1,77% |
| 03/2009 | R$ 351.502,00 | R$ 10.031,00 | 2,94% |
| 02/2009 | R$ 341.471,00 | R$ -8.177,00 | -2,34% |
| 01/2009 | R$ 349.648,00 | R$ -6.698,00 | -1,88% |
| 12/2008 | R$ 356.346,00 | R$ -4.303,00 | -1,19% |
| 11/2008 | R$ 360.649,00 | R$ -2.946,00 | -0,81% |
| 10/2008 | R$ 363.595,00 | R$ -5.880,00 | -1,59% |
| 09/2008 | R$ 369.475,00 | R$ -21.417,00 | -5,48% |
| 08/2008 | R$ 390.892,00 | R$ -1.963,00 | -0,50% |
| 07/2008 | R$ 392.855,00 | R$ -15.406,00 | -3,77% |
| 06/2008 | R$ 408.261,00 | R$ -306,00 | -0,07% |
| 05/2008 | R$ 408.567,00 | R$ -2.637,00 | -0,64% |
| 04/2008 | R$ 411.204,00 | R$ 2.869,00 | 0,70% |
| 03/2008 | R$ 408.335,00 | R$ 3.083,00 | 0,76% |
| 02/2008 | R$ 405.252,00 | R$ -122,00 | -0,03% |
| 01/2008 | R$ 405.374,00 | R$ -1.195,00 | -0,29% |
| 12/2007 | R$ 406.569,00 | R$ 3.069,00 | 0,76% |
| 11/2007 | R$ 403.500,00 | R$ 0,00 | 0,00% |
Embora os estados não utilizem o valor da FIPE para o cálculo do IPVA, abaixo estão listados os valores aproximados levando em consideração Ano de Fabricação e valor da FIPE, para servir de referência.
Cada estado possuí uma alíquota para cada categoria de veículo, não necessariamente obedecem a categoria da FIPE. Caso o valor aproximado do IPVA esteja zerado, verifique a coluna `Obs`, nela estão contidas as possíveis isenções para cada estado.
| UF | Estado | Alíquota Carro | IPVA Carro | Alíquota Moto | IPVA Moto | Alíquota Caminhão | IPVA Caminhão | Obs |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| AC | Acre | 2,00% | R$ 3.784,54 | 1,00% | R$ 1.892,27 | 1,00% | R$ 1.892,27 | Isenção a partir de 20 anos de fabricação |
| AL | Alagoas | 3,00% | R$ 5.676,81 | 1,00% | R$ 1.892,27 | 3,25% | R$ 6.149,88 | Isenção para carro com data de fabricação igual ou anterior ao ano de 2002 |
| AM | Amazonas | 3,00% | R$ 0,00 | 2,00% | R$ 0,00 | 3,00% | R$ 0,00 | Isenção a partir de 15 anos de fabricação |
| AP | Amapá | 3,00% | R$ 0,00 | 1,50% | R$ 0,00 | 3,00% | R$ 0,00 | Isenção a partir de 10 anos de fabricação |
| BA | Bahia | 2,50% | R$ 0,00 | 2,50% | R$ 0,00 | 2,50% | R$ 0,00 | Isenção a partir de 15 anos de fabricação |
| CE | Ceará | 2,50% | R$ 0,00 | 2,00% | R$ 0,00 | 2,50% | R$ 0,00 | Isenção a partir de 15 anos de fabricação |
| DF | Distrito Federal | 2,00% | R$ 0,00 | 1,00% | R$ 0,00 | 2,00% | R$ 0,00 | Isenção a partir de 15 anos de fabricação |
| ES | Espírito Santo | 2,00% | R$ 0,00 | 1,00% | R$ 0,00 | 2,00% | R$ 0,00 | Isenção a partir de 15 anos de fabricação |
| GO | Goiás | 3,75% | R$ 0,00 | 3,00% | R$ 0,00 | 3,45% | R$ 0,00 | Isenção a partir de 15 anos de fabricação |
| MA | Maranhão | 2,50% | R$ 0,00 | 2,00% | R$ 0,00 | 2,50% | R$ 0,00 | Isenção a partir de 15 anos de fabricação |
| MG | Minas Gerais | 4,00% | R$ 7.569,08 | 2,00% | R$ 3.784,54 | 3,00% | R$ 5.676,81 | Não possuí isenção por anos de fabricação, apenas isenção para carros com placa de colecionador ou com valor histórico. |
| MS | Mato Grosso do Sul | 3,00% | R$ 5.676,81 | 2,00% | R$ 3.784,54 | 3,00% | R$ 5.676,81 | Isenção a partir de 20 anos de fabricação |
| MT | Mato Grosso | 3,00% | R$ 5.676,81 | 2,50% | R$ 4.730,68 | 2,50% | R$ 4.730,68 | Isenção a partir de 18 anos de fabricação |
| PA | Pará | 2,50% | R$ 0,00 | 1,00% | R$ 0,00 | 2,50% | R$ 0,00 | Isenção a partir de 15 anos de fabricação |
| PB | Paraíba | 2,50% | R$ 0,00 | 2,50% | R$ 0,00 | 2,50% | R$ 0,00 | Isenção a partir de 15 anos de fabricação |
| PE | Pernambuco | 2,50% | R$ 4.730,68 | 2,00% | R$ 3.784,54 | 2,50% | R$ 4.730,68 | Não possuí isenção por anos de fabricação. Há um PDL protocolado em maio/2023 para isentar carros com mais de 10 anos de fabricação. |
| PI | Piauí | 2,50% | R$ 0,00 | 2,00% | R$ 0,00 | 2,50% | R$ 0,00 | Isenção a partir de 15 anos de fabricação |
| PR | Paraná | 3,50% | R$ 6.622,95 | 3,50% | R$ 6.622,95 | 3,50% | R$ 6.622,95 | Isenção a partir de 20 anos de fabricação |
| RJ | Rio de Janeiro | 4,00% | R$ 0,00 | 2,00% | R$ 0,00 | 3,00% | R$ 0,00 | Isenção a partir de 15 anos de fabricação |
| RN | Rio Grande do Norte | 3,00% | R$ 0,00 | 1,50% | R$ 0,00 | 3,00% | R$ 0,00 | Isenção a partir de 10 anos de fabricação |
| RO | Rondônia | 3,00% | R$ 0,00 | 2,00% | R$ 0,00 | 3,00% | R$ 0,00 | Isenção a partir de 15 anos de fabricação |
| RR | Roraima | 3,00% | R$ 0,00 | 2,00% | R$ 0,00 | 2,00% | R$ 0,00 | Isenção a partir de 10 anos de fabricação |
| RS | Rio Grande do Sul | 3,00% | R$ 5.676,81 | 2,00% | R$ 3.784,54 | 3,00% | R$ 5.676,81 | Isenção a partir de 20 anos de fabricação |
| SC | Santa Catarina | 2,00% | R$ 3.784,54 | 1,00% | R$ 1.892,27 | 2,00% | R$ 3.784,54 | Isenção a partir de 30 anos de fabricação |
| SE | Sergipe | 3,00% | R$ 0,00 | 2,00% | R$ 0,00 | 2,50% | R$ 0,00 | Isenção a partir de 15 anos de fabricação |
| SP | São Paulo | 4,00% | R$ 7.569,08 | 2,00% | R$ 3.784,54 | 2,00% | R$ 3.784,54 | Isenção a partir de 20 anos de fabricação |
| TO | Tocantins | 2,00% | R$ 3.784,54 | 2,00% | R$ 3.784,54 | 3,00% | R$ 5.676,81 | Isenção a partir de 30 anos de fabricação |